بهره برداريهاي بي رويه و حفر چاههاي غيرمجاز اثرات خشكسالي در دشت قطب آباد

بهره برداريهاي بي رويه و حفر چاههاي غيرمجاز اثرات خشكسالي در دشت قطب آباد را دوچندان كرده است

     دشت قطب آباد در حوزه جنوب خاوري استان فارس و در مجاورت شهر جهرم قرار دارد. اين دشت در يك ناحيه گرم و نيمه خشك واقع شده است. مساحت دشت قطب آباد 220 كيلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دريا 110 متر مي باشد.

 بر اساس آمار 33 ساله ايستگاه باران سنجي بابا عرب متوسط بارندگي اين دشت معادل 254 ميليمتر در سال مي باشد. بر مبناي آخرين آمارگيري انجام شده از منابع آب، اين دشت داراي تعداد 491 حلقه چاه و يك دهنه چشمه مي باشد كه به دليل خشكساليهاي پي در پي، تعداد 89 حلقه از چاهها بطور كامل خشك شده اند و مهمترين چشمه آهكي اين دشت كه زماني حدود 150 ليتر در ثانيه آبدهي داشته است دچار كاهش شديد گشته و به مرز 10 ليتر در ثانيه رسيده است.

 بررسي هاي انجام شده نشانگر افت سطح آب سفره زيرزميني دشت به ميزان 12 متر از سال 77 تا كنون بوده است كه همزمان بر ميزان شوري آب سفره نيز افزوده شده و مشكلات عديده اي براي كشاورزان ايجاد گرديده كه بدليل سه عامل خشكسالي، بهره برداري بي رويه از آبهاي زيرزميني و حفر چاههاي غيرمجاز مي باشد كه در نهايت منجر به تخريب باغات مركبات نيز شده است.

با توجه به اينكه بخش وسيعي از سفره دشت قطب آباد داراي آب شور و لب شور مي باشد لذا استفاده از گياهان مقاوم به شوري مي بايست در اولويت قرار گيرد. هر چند اقدامات زيادي از سوي شركت سهامي آب منطقه اي فارس و ديگر ارگانهاي دولتي در جهت حفظ و كنترل سفره آب زيرزميني در اين دشت بعمل آمده است كه از جمله آنها  مي توان به احداث سد خاكي شهيد چمران با حجم 15 ميليون متر مكعب و پروژه هاي تغذيه مصنوعي حاجي آباد، يوسف آباد، بابا عرب و ملك نو اشاره نمود، وليكن با وجود اين همه كار انجام شده مي بايست اقداماتي به شرح ذيل نيز انجام گيرد:

1- جلوگيري از حفر چاههاي غير مجاز توسط كشاورزان منطقه و با همكاري نيروهاي گشت و بازرسي شركت آب منطقه اي

2-   استفاده از شيوه هاي نوين آبياري توسط كشاورزان

3-   توسعه صنعت به جاي توسعه كشاورزي

4-   نصب كنتورهاي حجمي هوشمند سر چاهها

گفتني است طي چند سال اخير بر اثر پديده خشكسالي و ديگر عوامل ياد آور شده خسارات فراواني به زير ساخت هاي كشاورزي، دامداري، مراتع و باغها وارد شده است بطوري كه اين خسارات هم موجب كاهش كمي و كيفي محصولات كشاورزي شده و هم تاثير زيادي بر وضعيت معيشتي مردم محروم منطقه گذاشته و مشكلات آنها را دو چندان كرده است بنابراين در حال حاضر با توجه به وضعيت موجود بهترين اقدام براي تحقق و ثبات سفره آبي دشت قطب آباد، علاوه بر راهكارهاي علمي  كارشناسان به تلاش و همكاري هر چه بيشتر كشاورزان با مامورين آب منطقه اي نياز است چرا كه همراهي كشاورزان بهترين سرمايه در اجراي طرح مبارزه با خشكسالي و بلكه ريشه كن كردن آن مي باشد.